Ngày xưa, ở một vương quốc xa xôi, có một vị thừa tướng tài giỏi, ông được lòng vua và dân chúng. Vị thừa tướng ấy có một cô con gái xinh đẹp tuyệt trần, tên là Mỵ Nương, nổi tiếng với ngoại hình cuốn hút và tâm hồn dịu dàng. Nàng sống trong một ngôi lầu nguy nga bên bờ sông, nơi những cơn gió nhẹ thổi qua mang theo mùi thơm của hoa cỏ và âm thanh róc rách của nước chảy.
Giữa sắc trời trong xanh, một chàng trai trẻ tên là Trương Chi, con của một gia đình thuyền chài, thường ra khúc sông gần đó để kiếm sống. Mỗi ngày, khi chiếc thuyền nhỏ lướt nhẹ trên mặt nước, chàng lại thả lưới và hát những bài ca trữ tình. Giọng hát của chàng như tiếng suối, trong trẻo và đầy u uẩn, khiến lòng Mỵ Nương bâng khuâng, xao xuyến. Nàng nghe tiếng hát từ trong lầu, cảm thấy tâm hồn mình như bay bổng theo những nốt nhạc.
Một ngày nọ, Trương Chi phải ra khúc sông khác để đánh cá. Không còn nghe những giai điệu quen thuộc, Mỵ Nương cảm thấy hụt hẫng và đau khổ. Nàng thường ngồi bên cửa sổ, ánh mắt trông ra xa, mòn mỏi chờ đợi. Ngày dài trôi qua, nàng không thấy chút dấu hiệu của chàng, và bệnh tình ốm yếu bắt đầu gặm nhấm sức sống của nàng.
Thừa tướng, lo lắng trước sự sa sút của con gái, đã mời nhiều danh y nổi tiếng đến khám bệnh. Họ đã kê đơn thuốc nhưng bệnh tình của Mỵ Nương vẫn không tiến triển. Một lần, sau khi hỏi những người hầu, thừa tướng biết con gái mình hoài nhớ một chàng trai lái thuyền. Không còn cách nào khác, ông quyết định gọi Trương Chi đến gặp Mỵ Nương.
Khi Trương Chi đến, chàng đội chiếc nón lá che mặt. Mỵ Nương mong mỏi chàng lột bỏ nón để nàng có thể nhìn thấy khuôn mặt của người mình yêu quý. Sau một thời gian ngập ngừng, Trương Chi mới chịu ngả nón. Nhưng khi Mỵ Nương đối diện với hình ảnh xấu xí của chàng, lòng nàng chợt lạnh đi. Nàng cảm thấy thất vọng, vì cái vỏ bề ngoài lại không giống như giọng hát tuyệt vời mà nàng đã mơ mộng. Nàng cúi đầu, nói:
“Xin lỗi anh, nhưng lòng tôi không thể yêu một gương mặt như vậy. Mong anh hãy về, thời gian sẽ xóa nhòa tất cả.”
Trương Chi, trong tâm trạng đau khổ, rời khỏi ngôi lầu với trái tim tan nát. Từ đó, chàng trở về với cuộc sống thường nhật nhưng càng thêm tủi hổ và chán chường. Chàng bỏ bê việc đánh cá, chỉ còn sống những ngày thất vọng, trái tim xao động với quá khứ ngập tràn mộng mơ. Để rồi, chàng hát lên những lời ca đau thương:
“Kiếp này đã dở dang nhau,
Thì xin kiếp khác, duyên sau lại lành.”
Trong nỗi buồn của mình, Trương Chi đã chết vì tình yêu đơn phương, bi thương và sự tương tư không bao giờ đáp lại.
Thời gian trôi đi, không ai còn nghe thấy tiếng hát của chàng bên dòng sông nữa. Mỵ Nương, giờ đây trong sự cô đơn, ngồi bên cửa sổ, trông ra khúc sông quen thuộc. Khi nghe tin Trương Chi đã qua đời, lòng nàng đau thắt. Nàng ra lệnh cho người hầu đắp cho chàng một ngôi mộ cao nơi bờ sông, trong trái tim đầy dằn vặt.
Khi người ta đào mộ lên, điều kỳ diệu xảy ra. Dù thân xác Trương Chi đã tan rữa, trái tim chàng lại hóa thành một viên ngọc biếc lấp lánh. Mỵ Nương cảm nhận được tình yêu vĩnh cửu của chàng, nàng đã sai người khắc một chiếc chén từ viên ngọc quý ấy.
Một ngày nọ, khi Mỵ Nương cầm chén ngọc rót nước, hình ảnh Trương Chi hiện lên, như một giấc mơ. Giọng hát của chàng vang vọng bên tai nàng, tựa như lời trách cứ, tựa như một nỗi niềm xao xuyến. Nhìn vào lòng chén, Mỵ Nương không ngăn được dòng lệ rơi xuống, và kỳ diệu thay, giọt nước mắt ấy hóa thành nước.
Giọt nước ấy làm cho nước trong chén ngập tràn yêu thương và nỗi nhớ, rồi chảy ra ngoài, tựa như những kỷ niệm đã qua. Mỵ Nương chợt nhận ra rằng tình yêu không chỉ tồn tại qua hình thức bên ngoài mà còn ở trong trái tim và tâm hồn. Nàng hối tiếc vì đã không thấy vẻ đẹp đích thực của Trương Chi từ trước, và từ đó, nàng chap nhận bài học sâu sắc về tình yêu và cách nhìn nhận giá trị con người.
Cuối cùng, Mỵ Nương nguyện sẽ giữ khối ngọc bên mình như một biểu tượng của tình yêu bất diệt. Nàng mở lòng và sống cuộc đời với cảm thông và yêu thương đối với mọi người, biết trân trọng giá trị bên trong của mỗi con người. Bởi vì, tình yêu thực sự không chỉ nằm ở vẻ bề ngoài mà còn ở trái tim biết cảm thông, chia sẻ.
Chúc các bạn, anh, chị em có được những giờ phút thư giãn khi đọc truyện cổ tích dân gian tại website Cổ tích Việt Nam.
