Ngày xưa, ở một làng quê yên bình, có một người đàn ông tuổi đã ngoài sáu mươi, tên là ông Lê. Ông là một người góa vợ, sống trong một ngôi nhà lớn với gia tài không thể nào tiêu hết. Nhưng điều khiến ông đắm chìm trong nỗi buồn là ông không có con trai, chỉ có một cô con gái. Khi cô lớn lên, cô được gả cho một chàng trai tên Bùi, một người thuộc gia đình danh giá trong vùng, nhưng có vẻ hắn yêu thích đầu tiên là tài sản của ông hơn tình cảm chân thành dành cho con gái ông.
Trong khi ông Lê thường suy tư về cuộc đời, ông lại nghĩ:
“Ta đã lớn tuổi, khó lòng có thêm con cái, còn con nào cũng là con thôi.”
Khi cô con gái sinh cho ông một đứa cháu ngoại, niềm vui trong ông lại thêm gấp bội. Một buổi chiều, ông sang thăm con rể và vợ, đứa cháu lúc này đã ba tuổi. Trong khung cảnh tiếng chim hót líu lo, hoa tươi khoe sắc quanh vườn, ông đang trò chuyện cùng con rể thì đứa trẻ chạy ra, mắt sáng rỡ, hớn hở:
“Ông ơi! Mời ông vào ăn cơm.”
Ông hỏi với giọng đùa:
“Cháu mời ông nào?”
Đứa bé chỉ tay vào ông nội, rồi nghe ông lão họ Bùi gặng lại:
“Cháu còn mời ông nào nữa không?”
Đứa nhỏ lắc đầu và chạy lại chỗ ông nội nó.
Ông nội cười khà khà, đưa ra những nhận xét khôi hài về số tài sản của ông Lê, nhưng đứa trẻ vẫn không hiểu chuyện. Sự ngây thơ đó làm cho ông Lê băn khoăn, ông thầm nghĩ:
“Đứa trẻ còn quay lưng lại với ông ngoại, điều đó thật sự khiến ta cảm thấy không vui. Hừm, liên tục có những kẻ mà chỉ chăm chăm vào tài sản mà chẳng nghĩ gì đến tình nghĩa.”
Càng suy nghĩ, lòng ông càng chua xót khi nhận ra rằng những mồ hôi, nước mắt của tổ tiên ông, những năm tháng làm lụng vất vả, lại có thể rơi vào tay những kẻ ngoài lòng. Ông Lê, với nỗi niềm trong tâm, đã từng có ý định sống cô độc đến cuối đời, nhưng rồi một dự cảm bất an đã nảy sinh trong ông.
“Hay là ta nên có thêm một mái ấm gia đình?”
Câu hỏi đó khiến ông quyết định tìm một người vợ, và chẳng bao lâu sau, ông kết duyên với một người phụ nữ góa chồng từ làng bên.
Sau ba năm hạnh phúc bên nhau, bà vợ sinh cho ông một cậu con trai nho nhỏ. Đứa bé ra đời như ánh mặt trời, mang lại niềm vui vô bờ cho ông. Ông chăm sóc cho nó một cách chu đáo, đến mức trong làng không ai không nói về tình yêu và sự quan tâm mà ông dành cho con trai mới chào đời. Thế nhưng, trong lòng ông, nỗi lo âu không ngừng dâng trào khi nghĩ đến chàng rể Bùi, người có phần hung hãn.
Ông xụ mặt lo lắng:
“Giá như ta không còn nữa trong lúc thằng bé còn nhỏ dại, thì chắc chắn hắn sẽ không ngần ngại thực hiện các âm mưu xấu xa.”
Từ đó, ông âm thầm tìm cách bảo vệ đứa trẻ. Biết bao sự ngạc nhiên và bàn tán râm ran trong làng về việc ông đặt tên cho cậu bé là “Phi”. Nhiều người kẻ tỏ vẻ nghi ngờ, cho rằng ông đã lú lẫn ở tuổi tác này sao có thể sinh con. Ông Lê nghe nhưng chỉ mỉm cười nội tâm không mảy may bận tâm.
Dần dần, khi cái chết cận kề, ông Lê để lại những dòng chữ khó hiểu trong di chúc:
“Thất thập nhi sinh phi ngô tử dã kỳ điền sản giao dữ tử tế ngoại nhân bất đắc tranh đoạt.”
Và thật bất ngờ, sau khi ông qua đời, chàng rể họ Bùi lập tức chiếm toàn bộ tài sản của ông, chỉ để lại cho hai mẹ con nhà Phi một góc nhà và vài mảnh ruộng hoang phế. Nhưng trước khi nhắm mắt, ông Lê đã trao cho hai mẹ con một pho tượng gỗ.
Với hình dáng lạ lùng, cánh tay của tượng chỉ thẳng về phía bụng. Bà vợ kế không hiểu gì cả, nhưng ông vẫn thì thầm:
“Nếu có khi nào xảy ra tranh chấp, hãy chờ đến khi Phi lớn khôn. Hãy giữ cho thằng bé bình tĩnh và chờ đợi. Khi có quan công minh về, hãy mang pho tượng này ra.”
Ngày tháng trôi qua, cả hai mẹ con Phi sống đơn độc, mòn mỏi chờ đợi những cơ hội công bằng không đến. Nhưng trong những year tháng như thế, họ vẫn nỗ lực không ngừng, không cầu cứu, không than vãn.
Khi nghe được tin có một vị quan mới, tăm tắp và công tâm, bà cụ ôm chặt lấy con trai và dắt đến. Chiếc tượng gỗ hôm nay lại được nâng niu như là kho báu trời ban.
“Khi ông nghe được câu chuyện của chúng tôi, hãy tin rằng chúng tôi không oán trách, chỉ mong được công bằng,” bà thành thật nói.
Sau khi xem xét, vị quan cầm tượng trong tay, thăm dò từng chi tiết. Và thâm nhập vào ruột tượng, vị quan phát hiện một bản chúc thư chính thức của ông Lê.
Ý nghĩa câu chữ còn sót lại dần hé mở, nhận định rằng tài sản sẽ để lại cho Phi, chứ không phải cho chàng rể. Ngày hôm sau, vị quan triệu hồi họ Bùi, cùng một nắm giấy tờ lưng chừng.
“Tất cả đây đều thể hiện nguyện vọng của người đã khuất. Ngươi không có quyền gì để chiếm đoạt tài sản từ những người vô tội.”
Biết mình làm sai, chàng rể cúi đầu. Hai mẹ con nhà Phi bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến vị quan.
Từ giây phút đó, cuộc sống của họ bắt đầu nở hoa, tràn đầy những điều tốt đẹp, chính nghĩa luôn chiến thắng trong cuộc đời.
Chúc các bạn, anh, chị em có được những giờ phút thư giãn khi đọc truyện cổ tích dân gian tại website Cổ tích Việt Nam.
